Do Twojego sklepu zawitają nowi klienci!

Do tej pory Twoi klienci dzielili się na przedsiębiorców i konsumentów. Gdy ktoś podawał NIP i chciał otrzymać fakturę VAT, to znaczyło, że jest przedsiębiorcą. Jeżeli nie podawał NIP-u, to jasne, że jest konsumentem.

Od 1 stycznia 2021 roku do Twojego sklepu zawita jednak nowa grupa klientów! Będą to przedsiębiorcy prowadzący działalność w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, dla których dany zakup nie ma charakteru zawodowego. Takim osobom przepisy w sporym zakresie przyznają status konsumenta.

Zatem od początku 2021 roku w Twoim sklepie w roli klientów pojawią się:

  • konsumenci,
  • przedsiębiorcy,
  • osoby fizyczne prowadzące JDG dokonujące transakcji nieposiadającej dla nich charakteru zawodowego.

Powyższa zmiana powinna zostać uwzględniona w Twoim regulaminie oraz procedurach obsługi klienta, tak aby nikt nie zarzucił Ci, że został pozbawiony przysługujących mu uprawnień.

Co dokładnie zmieni się od 1 stycznia 2021 roku i jak się na to przygotować?

O tym dowiesz się z mojego artykułu!

Z czego wynika zmiana?

Zmiana wynika z Ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych z dnia 31 lipca 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1495).

Nowelizacja jest bardzo szeroka i dotyczy kilkudziesięciu ustaw, w tym Kodeksu cywilnego oraz ustawy o prawach konsumenta. Ma ona na celu zmniejszyć obciążenia regulacyjne małych przedsiębiorców, których w obrocie traktuje się jak profesjonalistów, niezależnie od wielkości i charakteru danego działania.

Cytat z uzasadnienia projektu ustawy:

Oprócz ochrony wynikającej z przepisów k.c. o zakazie stosowania klauzul abuzywnych i rękojmi za wady, ochrona przysługiwałaby przedsiębiorcom wpisanym do CEIDG także w zakresie – wynikającego z ustawy o prawach konsumentów – praw odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa. Z tej ochrony mógłby skorzystać przedsiębiorca wpisany do CEIDG pod warunkiem, że umowa nie miałaby dla niego charakteru zawodowego.

Docelowo będzie więc to spore uproszczenie życia dla przedsiębiorców działających w formie JDG, ale najpierw Ty jako przedsiębiorca prowadzący działalność online sam musisz zmierzyć się z wdrożeniem do swoich działań procedury dotyczącej obsługi takich podmiotów. Mam nadzieję, że z tym wpisem nie będzie to takie trudne.

Co konkretnie się zmienia? Co to za nowa grupa klientów?

W wyniku omawianej nowelizacji do art. 38a ustawy o prawach konsumenta dodano postanowienie:

Art. 38a. Przepisy dotyczące konsumenta zawarte w niniejszym rozdziale stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Co to w praktyce oznacza?

Podam przykład. Prowadzę Kancelarię Radcy Prawnego w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Dokonując zakupu np. drukarki, ta czynność jest związana bezpośrednio z moją działalnością gospodarczą (będę drukował pisma i dokumenty), ale nie ma dla mnie charakteru zawodowego. Będę więc chroniony przez prawo na takich samych zasadach jak konsument (np. mogę skorzystać z prawa odstąpienia od umowy i odesłać drukarkę). Natomiast gdy tę samą drukarkę kupi przedsiębiorca prowadzący sklep z drukarkami, to ta czynność będzie miała charakter zawodowy, zwrot nie będzie więc możliwy.

Gdzie dokładnie będzie przebiegała granica między byciem JDG dokonującym czynności niemającej charakteru zawodowego a zwykłym przedsiębiorcą? Trudno jednoznacznie powiedzieć, raczej konieczne będzie dokonywanie każdorazowej oceny.

Natomiast jeżeli sprzedajesz COKOLWIEK online, to koniecznie musisz dostosować swój regulamin, uwzględniając nowy typ klienta. Wynika to z konieczności zapewniania takim osobom prawa odstąpienia od umowy oraz procedury reklamacyjnej jak dla konsumenta.

Jakie uprawnienia zostaną rozszerzone na nową grupę klientów?

Kluczowe uprawnienia dotyczą:

  • rękojmi za wady produktów,
  • prawa odstąpienia od umowy, czyli zwrotu produktu.

Co do rękojmi za wady produktów – rękojmia udzielana jest wszystkim klientom automatycznie, natomiast w regulaminie można wyłączyć jej stosowanie wobec przedsiębiorcy. Od 1 stycznia 2021 r. nie można wyłączać uprawnień wynikających z rękojmi wobec nowej grupy klientów – JDG, o których mowa w art. 38a ustawy o prawach konsumenta.

Prawo odstąpienia od umowy to prawo do zwrotu produktu kupionego przez Internet w terminie minimum 14 dni. Masz obowiązek informować konsumentów o tym prawie. Od 1 stycznia 2021 r. dodatkowo masz obowiązek rozszerzyć te uprawnienia na rzecz nowej grupy klientów – JDG, o których mowa w art. 38a ustawy o prawach konsumenta. Nie ma przeszkód, by prawo odstąpienia od umowy zapewniać w ogóle wszystkim klientom, niezależnie od ich statusu, jak też wydłużać termin na skorzystanie z tego prawa.

Na marginesie, w przypadku produktów cyfrowych możesz też prawo odstąpienia od umowy w praktyce całkowicie wyłączyć wszystkim klientom, ale wymaga to wprowadzenia odpowiednich informacji w procesie sprzedaży. Wszystko jest wyjaśnione w komentarzach do regulaminu, który znajdziesz w moim sklepie. Regulamin dostosowany jest do stanu prawnego na dzień 1 stycznia 2021 roku.

Nie wszystkie prawa konsumenta ulegną rozszerzeniu na nową grupę klientów. Uprawnienia dotyczące możliwości wsparcia przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz rzeczników powiatowych wciąż zostaną zarezerwowane tylko dla konsumentów. Informacja o możliwości skorzystania z ich pomocy powinna więc dotyczyć tylko konsumentów.

Skąd masz wiedzieć, czy dany przedsiębiorca ma możliwość skorzystania z praw konsumenta?

No właśnie. Jak i kiedy weryfikować, czy dany przedsiębiorca ma być traktowany jak konsument i np. ma mieć zapewnioną możliwość dokonania zwrotu?

Dostrzegam trzy rozwiązania dotyczące wdrożenia rozszerzenia ochrony przewidzianej dla nowej grupy klientów:

  1. rozszerzenie ochrony wynikającej z przepisów konsumenckich na wszystkich klientów,
  2. weryfikacja statusu JDG na etapie zawierania umowy,
  3. badanie statusu przedsiębiorcy w chwili, gdy zamierza on skorzystać z uprawnień przysługujących konsumentowi.

Ad. 1. Weryfikacja statusu JDG na etapie zawierania umowy.

Taka weryfikacja mogłaby polegać na obowiązku wskazania PKD działalności gospodarczej lub odebraniu oświadczenia np. w formie checkboxa dotyczącego charakteru zakupu. Moim zdaniem nie ma sensu robić tego etapie zawierania umowy, bo mogłoby to prowadzić do odstraszenia klienta od dokonania zakupów. Nie każdy zresztą zaznaczyłby oświadczenie zgodnie z prawdą. Ta metoda nie jest praktyczna.

Ad. 2. Badanie statusu przedsiębiorcy w chwili, gdy zamierza on skorzystać z uprawnień konsumenckich.

Drugą możliwością jest badanie statusu przedsiębiorcy działającego w formie JDG w chwili złożenia przez niego reklamacji lub oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Można wtedy zażądać złożenia przez niego oświadczenia o tym, czy zakup miał dla niego charakter zawodowy i zweryfikować to z kodami PKD wpisanymi w CEIDG.

Ad. 3. Przyznanie wszystkim klientom ochrony konsumenckiej.

To najprostsze rozwiązanie. Rozszerzenie uprawnień konsumenckich na wszystkich klientów uprości obsługę klienta i będzie wymagało niewielu zmian w procedurach ich obsługi. W regulaminie wystarczy rozszerzyć uprawnienia konsumenckie na wszystkich klientów.

Jeżeli już obecnie zapewniasz swoim klientom “gwarancję satysfakcji” i możliwość zwrotu pieniędzy w terminie 14 dni lub dłuższym, to uważam, że najlepszym rozwiązaniem dla Ciebie będzie rozszerzenie uprawnień konsumenckich na wszystkich klientów. Podobnie, jeśli sprzedajesz np. wyłącznie produkty edukacyjne skierowane dla przedsiębiorców. Dla większości z nich taki zakup nie będzie miał przecież charakteru zawodowego. Większości klientów i tak będą więc przysługiwać uprawnienia konsumenta.

Takie rozwiązanie dla wielu sklepów internetowych byłoby jednak nieopłacalne, szczególnie gdy często spotykają się ze zwrotami sprzedawanych produktów fizycznych.

Co zatem faktycznie trzeba zmienić?

Powinieneś skrupulatnie przejrzeć swój regulamin i tam, gdzie mowa jest o konsumencie, rozszerzyć uprawnienia również na JDG, zgodnie z art. 38a ustawy o prawach konsumenta. Nie dotyczy to jednak postanowień dotyczących pozasądowych metod rozwiązywania sporu, które wciąż zarezerwowane są tylko dla konsumenta.

Zakres zmian będzie zależał od wybranego przez Ciebie wariantu weryfikacji statusu klienta. Każdy regulamin jest nieco inny i trudno o jednoznaczne postanowienia pasujące do każdego. Najmniej zmian będzie wymagało rozszerzenie uprawnień konsumenta na rzecz wszystkich klientów.

A co, jeśli nie wprowadzisz zmian?

Twój regulamin będzie niezgodny z prawem, a przedsiębiorcy, którzy mogliby skorzystać z uprawnień konsumenckich, będą wprowadzani w błąd. Jaka może być tego sankcja? Chociażby ta wynikająca z art. 29 ustawy o prawach konsumenta. Chodzi o możliwość odstąpienia od umowy aż przez dwanaście miesięcy od zakupu w przypadku niepoinformowania klienta o przysługującym mu prawie odstąpienia. Dodatkowo możesz narazić się na nałożenie kar przez Prezesa UOKiK.

Warto więc wprowadzić zmiany i dostosować swój regulamin.

Podsumowanie

Jak widzisz, dostosowanie swoich dokumentów do nowych przepisów nie musi być skomplikowane. Szczególnie jeżeli sprzedajesz produkty online oraz główne uprawnienie konsumenta, jakim jest prawo odstąpienia od umowy i tak przyznawałeś wszystkim swoi klientom.

Jeżeli chcesz skorzystać z mojej pomocy w dostosowaniu swoich postanowień – zapraszam do kontaktu.

Możesz też kupić gotowe wzorce regulaminu wraz z niezbędnymi załącznikami i wyjaśnieniami w formie komentarzy dostosowane do stanu prawnego na dzień 1 stycznia 2021 roku.

***

Artykuł był dla Ciebie przydatny? Podziel się z nim ze znajomymi lub go udostępnij!

Łukasz Jabłoński

O autorze

Autorem artykułu jest radca prawny Łukasz Jabłoński

Specjalista z zakresu prawa autorskiego oraz prawa nowych technologii.

Więcej o autorach bloga przeczytasz w zakładce “Kto za tym stoi“.

checklista
Łukasz Jabłoński

Cześć!
Nazywam się
Łukasz Jabłoński
i jestem radcą prawnym.

Newsletter

Pamiętaj, że możesz się wypisać w dowolnym momencie. Szczegóły znajdziesz w polityce prywatności.

Newsletter

Pamiętaj, że możesz się wypisać w dowolnym momencie. Szczegóły znajdziesz w polityce prywatności.

Przedmiot został dodany do koszyka
0 items - 0,00